Lasy Państwowe jak co roku dołączają się do kampanii społecznej „Stop pożarom traw” prowadzonej przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Akcja trwa od 01 marca i zakończy się 30 kwietnia 2025 roku.

Cele kampanii „Stop Pożarom Traw”

Kampania „Stop Pożarom Traw” ma na celu edukowanie społeczeństwa oraz przeciwdziałanie powszechnemu wypalaniu nieużytków. Jej główne założenia obejmują:

• Zwiększanie świadomości społecznej – Uświadamianie, że wypalanie traw jest niebezpieczne, nielegalne i nie przynosi korzyści dla gleby czy rolnictwa.
• Edukacja dzieci i młodzieży – Kampania realizuje programy edukacyjne w szkołach, ucząc najmłodszych odpowiedzialności za środowisko.
• Wsparcie dla straży pożarnej i lokalnych społeczności – Organizatorzy kampanii współpracują ze strażą pożarną i innymi służbami, aby minimalizować skutki pożarów oraz propagować zasady odpowiedzialnego zarządzania terenami zielonymi.

Wiosną, po okresie zimy bez długo utrzymującej się pokrywy śniegu powstaje największe zagrożenie pożarowe lasu, opadłe listowie, chrust, sucha roślinność dna lasu stanowią doskonały materiał łatwopalny - wystarczy iskra, aby spowodować pożar.

Mimo takich zagrożeń utrzymuje się zwyczaj wiosennego wypalania wyschniętych traw, chwastów, pozostałości na polach po zeszłorocznych zbiorach. Od pokoleń wśród wielu ludzi panuje bowiem przekonanie, że spalenie trawy spowoduje szybszy i bujniejszy jej odrost, a tym samym przyniesie korzyści ekono­miczne, a wypalone chwasty nie odrosną. Jest to jednak całkowicie błędne myślenie.

Dlaczego pożary traw są tak niebezpieczne?

Pożary traw wywołane przez człowieka mogą szybko wymknąć się spod kontroli, prowadząc do niszczenia lokalnej flory i fauny, a także do zagrożeń dla ludzi i ich mienia. Oto główne skutki wypalania traw:

• Zagrożenie dla środowiska – W wyniku pożaru ginie wiele drobnych organizmów, roślin i zwierząt. Ponadto wypalanie traw degraduje glebę, prowadząc do jej jałowienia, co wpływa negatywnie na bioróżnorodność terenu.
• Zagrożenie dla ludzi i ich mienia – Pożary traw szybko się rozprzestrzeniają, szczególnie w suchych i wietrznych warunkach. Często dochodzi do sytuacji, w których ogień przenosi się na pobliskie domy, lasy i pola uprawne, stanowiąc zagrożenie dla mieszkańców i strażaków. Dym powstający w czasie pożarów może utrudnić widoczność na drodze i doprowadzić do kolizji lub wypadku.
• Wzrost ryzyka pożarów lasów – Pożary traw są jednym z głównych czynników prowadzących do pożarów lasów, które powodują ogromne straty ekologiczne i ekonomiczne.

Pożary traw potrafią bardzo szybko się rozprzestrzeniać, przy szybkim wietrze nawet z prędkością 20 km/h a ich ugaszenie jest bardzo pracochłonne i niebezpieczne.

Konsekwencje prawne

W Polsce wypalanie traw jest nielegalne i podlega sankcjom prawnym. Za celowe wzniecenie ognia grozi mandat, kara grzywny, a nawet pozbawienie wolności.

Postawą jest przestrzeganie art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 roku o lasach (Dz.U. z 2024 r. poz. 530, 1473, 1907, z 2025 r. poz. 179.) „W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo a w szczególności: rozniecenia ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, korzystania z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych.”

Zgodnie z art. 124 ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r (Dz.U. z 2024 r. poz. 1478, 1940), „Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.”  Zgodnie z art. 130 a „Kto usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 złotych.”

Powołując się na art. 163 § 1 ustawy Kodeks karny z dnia 6 czerwca 1997 roku (Dz.U. z 2024 r. poz. 17, 1228, 1907, 1965, „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach mające postać 1) pożaru, 3) eksplozji materiałów wybuchowych i łatwopalnych albo innego gwałtownego wyzwolenia energii, rozprzestrzeniania się substancji trujących, duszących lub parzących (…) podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.”

Opracowała: Magdalena Gudzbeler

ZAUWAŻYŁEŚ POŻAR ALARMUJ I DZWOŃ NA 112 !