Asset Publisher
historia nadleśnictwa
historia nadleśnictwa
Obszar obecnego Nadleśnictwa Wielbark został stosunkowo późno zagospodarowany przez człowieka.
Olbrzymie obszary leśne poprzecinane rozległymi rozlewiskami rzek oraz liczne bagna utrudniały penetrację terenu. To tu przebiega historyczna granica między Prusami i Mazowszem - strefa długoletnich walk międzyplemiennych. Oto powody dlaczego człowiek zadomowił się tu tak późno. Przez wieki tutejsze ziemie znajdowały się we władaniu Zakonu Krzyżackiego, a później Prus Książęcych będących początkowo lennem Polski, a następnie tworzących odrębny organizm państwowy.
Z zapisków wynika, że na przełomie XIV i XV wieku w okolicach dzisiejszego Wielbarka bracia zakonni z Nidzicy wybudowali drewniany zameczek myśliwski, będący równocześnie strażnicą, wokół którego w późniejszych latach utworzono osadę. Ludność osiadła w puszczy pochodziła w większości z sąsiedniego Mazowsza. Zajmowała się łowiectwem, rybołówstwem, bartnictwem, wydobyciem rudy darniowej, wypalaniem węgla drzewnego - tradycyjnymi zajęciami związanymi z puszczą. Z uwagi na małą urodzajność piaszczystych gleb ziemie uprawiane były okresowo, a w miarę potrzeb karczowano nowe zagony. Osadnictwo na większą skalę nastąpiło na przełomie XVII i XVIII wieku doprowadzając do trwałych wylesień dużych obszarów.
Dopiero pod koniec XIX wieku w latach 1890 - 1914 władze pruskie wykupiły olbrzymie obszary słabych gruntów rolnych, które nie dawały dobrych plonów oraz nieużytków w celu zalesienia. Powstały wówczas główne kompleksy leśne dzisiejszego Nadleśnictwa Wielbark. W miejscu mozaiki różnowiekowych kęp boru przetkanych wrzosowiskami, śródleśnymi łąkami i bagnami, powstały jednowiekowe wielkoobszarowe monokultury o dużej produkcyjności drewna, ale o obniżonej odporności biologicznej. W osłabionych biocenozach uaktywniły się niektóre gatunki szkodliwych owadów doprowadzając do wielkoobszarowych gradacji.
Historia lasów ostatnich kilkudziesięcioleci to również historia licznych zmian własnościowych i organizacyjnych.Historia lasów ostatnich kilkudziesięcioleci to również historia licznych zmian własnościowych i organizacyjnych. Przed wojną północna część obrębu Wesołowo wchodziła w skład lasów państwowych, natomiast pozostałe lasy stanowiły własność prywatną.
W okresie powojennym powstało Nadleśnictwo Wielbark (1946), które w 1948 roku uległo podziałowi na Nadleśnictwo Wielbark i Wesołowo. Po likwidacji Rejonów Lasów Państwowych w 1957 roku Nadleśnictwo Wesołowo włączono do Nadleśnictwa Wielbark. W 1968 roku ponownie utworzono Nadleśnictwo Wesołowo, by od 01.01.1973 roku znowu je włączyć do Nadleśnictwa Wielbark jako obręb leśny. W 1976 roku z obrębu Wielbark wydzielono dodatkowo obręb Chorzele w całości znajdujący się w nowo powstałym województwie ostrołęckim. Ponadto w 1973 roku do obrębu Wesołowo, w jego północnej części dołączono znaczną część lasów z Nadleśnictwa Szczytno. W okresie powojennym włączono do lasów państwowych część opuszczonego mienia poniemieckiego oraz grunty upaństwowione w wyniku dekretu o reformie rolnej. Później powierzchnia lasów powiększyła się o grunty dołączone z Państwowego Funduszu Ziemi, w większości grunty leśne oraz rolne i nieużytki przeznaczone do zalesienia.
Liczne zmiany organizacyjne i powierzchniowe utrudniają odtworzenie historii gospodarki ubiegłych okresów do roku 1976. Wiadomo, że w 1946 roku gospodarkę prowadzono w oparciu o przybliżoną tabelę klas wieku, a w 1952 roku sporządzono plan prowizorycznego urządzania lasu na lata 1953-62. W 1954 roku wykonano rewizję użytkowania przedrębnego, a w 1955 roku rewizję użytkowania rębnego. W 1965 roku obszar Nadleśnictwa Wielbark objęto urządzaniem definitywnym na lata 1965-75. Do chwili obecnej wykonano trzy rewizje tego urządzania.
Nadleśniczowie Nadleśnictwa Wielbark
Grzegorz Gutowski |
1946-1948 |
Janusz Służewski |
1949-1951 |
Marian Chudziński |
1952-1954 |
Kazimierz Kaczmarczyk |
1954-1955 |
Jan Kraiński |
1955 |
Antoni Zalewski |
1955-1957 |
Jan Przewłocki |
1957-1967 |
Zygmunt Luśtyk |
1967-1968 |
Jan Nowaczyk |
1968-1972 |
Jan Przewłocki |
1972-1981 |
Waldemar Lewenda |
1982-2012 |
Edward Studziński |
2012- |